Daha önce kişilik bozukluklarından B kümesi içinde yer alan, antisosyal kişilik bozukluğundan bahsetmiştik. Bu yazımda da aynı kümenin içinde yer alan sınırda (borderline) kişilik bozukluğuna göz atalım.
“Borderline“, kişilik bozukluklarında B kümesi içinde yer alır. Geçmiş yıllardan bu yana tartışmalı bir tanı ölçeği vardır. Büyük ölçüde tanı sorunları olmasına rağmen sık görülen bir rahatsızlıktır. ABD verilerine göre toplumda yaygınlık oranı %2 dolaylarındadır.
Borderline kişilik bozukluğunda;
- Dengesizlik hakimdir.
- Kişi insan ilişkilerinde, duygusal durumunda, kendi kimlik duygusunda, cinsel ve toplumsal kimliklerinde son derece dengesiz tavırlar gösterir.
- Özellikle tutarsız davranışları, çabuk çökkünlük durumuna geçmeleri belirgin davranışlarındandır.
- Kendilerine zarar verme eğilimleri vardır. (bedenini jiletle kesme, sigara ile yakma)
- Sürekli olarak boşluğa düşme, yalnız kalma korkusundan şikayet ederler.
- Yalnız kalmaktan ciddi anlamda korkarlar.
- Zaman zaman algı bozuklukları görülebilir.
- Narsistik eğilimler gösterebilirler.
- Bir yandan güçlü bir yandan da zayıf, kırılgan kişilik özellikleri bulunur.
- Kişileri ya hep iyi ya da hep kötü olarak görürler.
Histrionik, narsistik, şizotipal, antisosyal kişilik özellikleri ile bir çok benzerlik gösterdikleri için karıştırılabilirler fakat birbirinden ayırıcı tanıları elbette vardır. Borderline yani sınırda kişilik bozukluğuna madde kullanımı, yeme
bozuklukları, psikotik bozuklukların eşlik etmesi gidişatı karıştırır ve tanı koymayı güçleştirici bir etken taşır.
Psikolojide önemli yer tutan bazı savunma mekanizmalarını kullanırlar. Bunlar;
- İçe atma (introjection)
- Bölünme (splitting)
- Yansıtma ve Yansıtmalı Özdeşim (projective identification)
Borderline oluş nedenleri nelerdir?
Çocukluk dönemlerindeki;
- destek, ilgi, sevginin yetersizliği
- disiplin yetersizliği
- güven duygusunun eksik olması
- özerklik engellenmesi ve dolayısıyla kişilik zedelenmesi
- kalıtımsal etkenler
- bedensel, cinsel, duygusal kötü muameleye maruz kalma
Yararlanılan kaynak: Ruh Sağlığı ve Bozuklukları