Yaz mevsimi kapıyı çaldı çalacak. Tatil planları ve erken rezervasyonlar yapılmaya başlandı. Hal böyle olunca sizlere jet lag nedir? Jet lag nasıl geçer? Jet lag belirtileri nelerdir? Jet lag’dan nasıl kurtulurum? yazmak istedim.
Jet lag nedir?
Jet lag, uzun uçak yolculukları sonucu vücudun biyolojik saatiyle, seyahat edilen yerin saatinin uyuşmaması ve vücudun bu duruma bir takım tepkiler vermesi sonucu kendimizi yorgun, uykusuz, halsiz hissetmemiz anlamına geliyor. Bir diğer anlatımı ile saat farkıyla oluşan vücut ritmi bozukluğudur.
Günlük normal vücut ritmimiz 24 saatlik döngülerle birlikte seyreder. Gündüz-gece döngüsünde ışık ve karanlık değişimlerine göre zamanı kontrol eden vücut alışkanlıklarımız vardır. Akşam olup havanın kararmaya başlamasıyla Melatonin salgısı vücudumuzda artış gösterir. Melatonin, uyku kalitesini arttıran bir salgıdır. Uzun uçak yolculuklarında gün ışığını uzun süre takip eden seyahatler de vücudumuz bu salgıdan yoksun kaldığından seyahat esnasında uyusak bile kaliteli bir uyku alamadığımız için ya da hiç uyuyamadığımız için seyahat sonrasında bazı etkilerle karşılaşırız.
Jet lag vücudumuza ne gibi etkiler yapar?
- Uykusuzluk
- Stres
- İştahsızlık
- Düzensiz kalp ritmi
- Yorgunluk hissi
- Baş ağrısı
- Oryantasyon bozukluğu
- Kabızlık ya da aşırı bağırsak hareketliliği
- Kan basıncı düzensizlikleri
- Jet lag’ın etkisini alkollü ve kafeinli içecekler, saatlerce hareketsiz kalmak ve kabin basıncı arttırır.
- Gençlerde ve çocuklarda jet lag daha az görülürken yaş aldıkça etkileri daha ağır yaşarız ve gençler jet lag’ı kolayca alt ederken yine yaşlı kişilerde etkilerden kurtulmak daha uzun süre alır.
Jet lag ile nasıl başa çıkabiliriz?
Gidilen yere çabuk adapte olmaya çalışmak, seyahat sonrası gün ışığına çıkmak ya da dışarı çıkamadığımız durumlarda odamızın perdelerini sonuna kadar açıp güneş ışığının içeri girmesine izin vermek, jet lag yaşayabileceğimiz seyahatlerden birkaç gün önce vücut saati için uyku saatlerimizi gideceğimiz yere göre düzenlemeye başlamak, uçuş gününde bolca su içmek, alkol ve kafein içeren içeceklerden uzak durmak, uçuşa başlar başlamaz saati gidilecek yerin yerel saatine göre ayarlamak, zihni alıştırmak.
Eğer gittiğimiz yerde 2 günden az süre kalacaksak, gittiğimiz yerin saatine ayak uydurmamıza ve tüm bu yukarıdaki saydığımız şeyleri yapmamıza gerek yok. Zira bu gidişin bir dönüşü olacağından jet jag’ı iki defa yaşamamız anlamına gelir.
Şimdiden jet jag‘sız seyahatler dileriz.
