Tükenmişlik Sendromu Nedir?

Tükenmişlik Sendromu Nedir?

tukenmislik sendromu

Çağımızın ruh kanserlerinden biri olan, bireyin hayat enerjisini emen durumlardan biri de tükenmişlik sendromudur. Bu sendrom çok yoğun çalışan insanlarda, ev hanımlarında, ünlülerde, öğrencilerde kısaca 7’den 70’e herkeste görülebilmektedir. Birden bire ortaya çıkmış gibi görünse de aslında yoğun çalışmaların yarattığı stresin birikimi olarak ortaya çıkar. Tükenmişlik terimi 1970’lerde Amerikalı psikolog Herbert Freudenberger tarafından ortaya atılmıştır. Freudenberger’e göre tükenmişlik sendromu şiddetli stresin yol açtığı yıpranma, başarısızlık, iş motivasyonunun düşüklüğü olarak tanımlanmıştır.

Tükenmişlik Sendromunun Belirtileri Nelerdir?

Tükenmişlik sendromunun belirtileri fizyolojik, psikolojik ve davranışsal olabilir. Dr. Maslach tarafından geliştirilen tükenmişlik envanterinin sonuçlarına göre tükenmişlik yaşayan kişi, yaptığı işe dair isteğini, hevesini tüketir, kendine veya iş arkadaşlarına karşı olumsuz, alaycı, şüpheci bir tavır içine girer. Bunlar tükenmişlik sendromunun davranışsal belirtileri arasındadır.

Yapılan araştırmalarda bireylerin çalışma hayatlarına nadiren hissedilen yorgun ve sinirli ruh hali ya da bunalımda hissetme gibi duygusal durumlarının sürekli hale gelmesi ve bireyin iş performansını etkileyerek işi bırakmaya kadar götürmesi tükenmişlik olarak açıklanmıştır. Bunlar da tükenmişlik sendromunun psikolojik belirtilerinden birkaç tanesidir. (The Adaptation Study of Maslach Burnout Inventory-Educators Survey to Turkish, 2015)

Tükenmişlik Sendromu mu Depresyon mu?

Tükenmişlik sendromunun belirtileriyle depresyonun semptomları çoğu açıdan benzerlik gösterirler. Tükenmişlik sendromunun fiziksel belirtilerinden olan baş ağrısı, sürekli bir yorgunluk ve bitkinlik hali, uykusuzluk, fizyolojik nedeni olmayan kas ağrıları depresyonda da yaygın görülen belirtilerdir. İkisinin arasındaki fark tükenmişlik sendromu bireyin çalışma hayatına ya da günlük görev olarak yaptığı işlerin yarattığı stres sonucunda ortaya çıkan bir durumdur.

tukenmislik sendromu
Depresyonun nedenleri daha geniş ve kapsamlıdır. Depresyondaki bireyler genelde kendilerini suçlarlar yani depresyon tükenmişlik sendromuyla kıyaslanınca daha içe dönük bir öfkedir. Tükenmişlik sendromunda bireyin öfkesi daha dışsaldır, yani bu öfke yaptığı işe, çalıştığı ortama, çalışmasına neden olan durumlara yöneltilir.

Tükenmişlik Sendromundan Kurtulmak

Problemin kaynağını bulmak sizi çözüme yaklaştıracak en büyük adımdır. Tükenmişlik sendromundan kurtulmak için önce sizi yoran nedeni bulursanız engelleri daha rahat aşarsınız.

Belki yaptığınız iş hayalinizdeki iş değildir ya da sizin kişilik yapınıza uymuyordur. Tabi her zaman yapılan işi değiştirmek mümkün olmayacağı için kendi sevdiğiniz alanlarda hobiler edinerek ya da kendinizi başka bir alanda geliştirmeye çalışarak iş yükümüzü biraz daha hafifletebiliriz.

Spor yapmak da tükenmişlik sendromuna iyi gelen bir aktivitedir. Yapılan araştırmalara göre uzun süre spor yapan kişilerde beyindeki serotonin seviyesi arttığı için depresyona girme ya da tükenmişlik sendromuna yakalanma oranı daha düşüktür.

tukenmislik sendromu
Yapabilme imkanınız varsa izin günlerinizde sevdiklerinizle beraber ya da tek başınıza kısa tatillere çıkın. Yeni yerler, yeni insanlar bireye çoğu zaman iyi gelen ve bireyin ufkunu genişleten şeylerdir.

Bu gibi aktiviteler işe yaramıyorsa kendinizi hala bitkin, umutsuz, işinizden soğumuş ya da bırakma aşamasına gelmiş hissediyorsanız bir uzmandan yardım almaktan çekinmeyin. Tükenmişlik sendromu düzenli psikoterapiyle kolay atlatılabilen bir durumdur.

Yazar hakkında

İpek Erol

Yorum yap