Halk arasında “kurdeşen” ismiyle bilinen ürtiker sık görülen allerjik cilt hastalıklarından biridir. Çoğunlukla kendi kendini sınırlayan ve 6 haftadan kısa süren “akut ürtiker” ve tekrarlayan ataklarla karakterize olan ve 6 haftadan üzün süren “kronik ürtiker” olarak ikiye ayrılabilir. Akut ürtiker kısa süreli alerji ilaçlarıyla tedavi edilip tetikleyici faktör ortadan kaldırıldıktan sonra kaybolurken, kronik ürtiker hastalarında bu süreç daha zor olabilmektir.
Kurdeşen nelere bağlı oluşur?
Kurdeşen; çeşitli gıdalar, sık kullanılan ağrı kesici ve antibiyotikler, üst solunum yolu enfeksiyonları, sıcak, soğuk, basınç, güneş, titreşim ve egzersizle tetiklenebilmektedir. Ne yazık ki hastaların büyük bir kısmında altta yatan uyarıcı sebep bilinmemektedir. Bir kısım hastada ise kendi kanında bulunan bazı faktörlere bağlı otoimmün ürtiker mekanizmaları devreye girmektedir.
Kurdeşen belirtileri nelerdir?
Hipokrat döneminden beri bilinen hastalık deriden kabarık, kırmızı oldukça kaşıntılı döküntülerle karakterizedir. Döküntüler bazen toplu iğne başı büyüklüğünde bazen tüm vücudu kaplayacak şekilde yoğun olabilir. Döküntüler bazen yuvarlak bazen de girintili çıkıntılı şekillerde olabilir. Kaşımak ise derideki alerji hücrelerinden daha çok kaşıntı maddesinin salınmasına neden olarak kaşınma-kaşıntı kısır döngüsü neden olmaktadır. Döküntülerin tipik özelliği 24 saat içerisinde kaybolup, başka yerlerde yeni döküntülerin çıkması yani gezici döküntü karakterinde olmasıdır.
Bazı hastalarda ise bu döküntülere “anjioödem” denilen gözlerde, dudaklarda şişmeler eşlik edebilmektedir. Bu hastalarda nefes borusunun şişmesi sonucu solunum sıkıntıları ve hayatı tehdit edici boyutta hadiseler meydana gelebilir. Kaşıntı bazen çok yoğun olmakta ve hastanın yaşam kalitesini ileri derecede bozmaktadır. Hastalarda sosyal izolasyona, okul ve iş hayatından geri kalmaya, aile ilişkilerinde bozulmaya yol açmaktadır. Böyle hastalara psikolojik danışmanlık almaları önerilmektedir. Stres de başlı başına atakların tetiklenmesine sebep olmaktadır.
Kurdeşen tanısı nasıl konur?
Tanısı dermatoloji uzmanları tarafından kolayca konmaktadır. Uzun süreli devam eden ürtiker hastaları altta yatan tetikleyiciler açısından dikkatli bir şekilde araştırılmalıdır. Mutlaka bir dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. Özellikle 24 saatten daha uzun süren atakları olan, ateş ve eklem ağrısı gibi şikayetleri olan hastalar karışabilecek diğer hastalıklar açısından, başvuru sırasında bunları net bir şekilde doktoruna ifade etmelidir.
Kurdeşen tedavisi nasıl yapılır?
Tedavisinde altta yatan sebepler bulunabiliyorsa bunlardan uzak durulmalıdır, uzun süreli hastalıkta çeşitli alerji hapları ve iğneleri tedaviye eklenebilmektedir.
Sağlıklı günler dilerim.